Marder III- lovac na tenkove

Marder III je ime za seriju nemačkih lovaca na tenkove iz Drugog svetskog rata baziranih na šasiji čehoslovačkog tenka Pancer 38(t). Proizvođeni su u periodu od 1942. do 1944. god. i bili su prisutni na svim frontovima do kraja rata.

Već u početnoj fazi Operacije Barbarosa postalo je jasno da je Vermahtu potrebno protivtenkovsko oruđe koje je jače i mobilnije od protivtenkovskih oruđa koja su se tada nalazila u naoružanju, kao što je to bio Pancerjager I. Ova potreba je postala prioritet kada su dobro oklopljeni sovjetski tenkovi T-34 i KV-1 počeli da se pojavljuju u većem broju.

Zbog toga je odlučeno da se kao prelazno rešenje iskoristi šasija zastarelog nemačkog tenka Pancer II ili šasija nekog od zarobljenih vozila, kao što je to bio francuski artiljerijski traktor Loren, kao osnova za izradu novog lovca na tenkove. Kao rezultat, nastala je serija lovaca na tenkove tipa Marder koja je bila naroužana nemačkim protivtenkovskim topom PaK 40 kalibra 75 mm ili ruskim divizijskim poljskim topom F-22 Model 1936 kalibra 76.2 mm koji je u velikom broju zarobljen u početnoj fazi Operacije Barbarosa.

Iako je Pancer 38(t), početkom 1942. god. već bio uveliko zastareo, njegova šasija je predstavljala odličnu platformu za adaptaciju u lovca na tenkove. Kako je na početku napada na Rusiju zarobljen veliki broj sovjetskih poljskih topova kalibra 76.2 mm, odlučeno je da se ovaj top montira na šasiju tenka Pancer 38(t).

Da bi to bilo moguće, sa tenka Pancer 38(t) je ukloljena kupola, a oklopljena telo je zamenjeno novog oklopljenom nadgradnjom koja je zakivcima pričvršćena za šasiju. Borbeno odljenje, u kojem se nalazilo glavno naoružanje bilo je otvoreno sa gornje i zadnje strane i veoma slabo oklopljeno. Oklopna zaštita kretala se od 10 mm do 50 mm. Glavni nedostatak ove verzije bila je njena velika silueta zbog čega je bila ranjiva na neprijateljsku vatru.

Na samom topu su izvršene modifikacije kako bi mogao da koristi standardnu nemačku municiju kalibra 75 mm. Borbeni komplet činilo je 30 granata ovog kalibra. Pored glavnog naoružanja, u telu je bio monitran i mitraljez kalibra 7.92 mm.

Ovaj lovac na tenkove ušao je u proizvodnju pod oznakom Sd.Kfz 139 Pancerjager 38(t) sa topom 7.62 cm PaK36(r) (Sd.Kfz.139 Panzerjäger 38(t) für 7.62cm PaK36(r)). U periodu od aprila 1942. god. do 1943. god. ukupno je proizvedeno 363 vozila ovog tipa.

Sledeća varijanta Marder III je bila naoružana standardnim nemačkim protiv-tenkovskim topom PaK 40 kalibra 75 mm montiranom na šasiji tenka Pancer 38(t). Kod verzije H, motor je bio postavljen u zadnjem delu oklopnog tela (otuda i oznaka modela H skraćeno od nem. Heckmotor za motor smešten pozadi) dok je borbeno odeljenje, u kojem se nalazilo glavno naoružanje, bilo postavljeno centralno. Borbeni komplet činilo je 38 granata kalibra 75 mm. Glavno naoružanje moglo je da se pokreće 30 stepeni po horizontalnoj ravni ulevo i udesno, što je olakšavalo nišanjenje. Kao i prethodna verzija i ova je pored glavnog naoružanja bila opremljena i mitraljezom kalibra 7.92 mm namenjenim za blisku odbranu od neprijateljske pešadije. Vozilo je bilo teško 10.800 kg, a oklopna zaštita se kretala od 8 do 50 mm.

Češki šestocilindrični motor Epa 2, snage 140 KS omogućavao je ovom vozilu da razvije brzinu od 35 km/h na putu i doseg od 240 km.

Pun naziv ove verzije bio je 7.5 cm Pak40/3 Pancerkampfvagen 38 (t) Model H (Sd.Kfz. 138) (7.5cm PaK40/3 auf Panzerkampfwagen 38(t) Ausf. H (Sd Kfz 138)). Ukupno je proizvedeno 418 vozila Marder III Model H i to; 243 nova vozila (koja su izrađena u periodu od novembra 1942. do aprila 1943.god.) kao i 175 vozila koja su nastala konverzijom tenka Pancer 38(t), tokom 1943. god. Šasije vozila Marder III, Model H i M poslužile su i kao osnova za izradu samohodnog artiljerijskog vozila Gril naoružanog teškim pešadijskim topom kalibra 150 mm.